Menos de la mitad de la audiencia de EITB, el 48%, considera que el grupo «es veraz e imparcial en el tratamiento de la información», según una encuesta de diciembre de 2022. Lo llamativo es que esa cifra era del 50% en marzo del mismo año y la bajada se produce después de que entonces ya se aconsejara en un estudio «actuar prioritariamente» sobre esta materia.
En septiembre, ETB dedicó 9 horas y 23 minutos a información de partidos e instituciones vascas y «centrales». Las instituciones vascas se llevaron el 43,66% de ese tiempo. Del dedicado a los partidos, el PNV tuvo el 39,13% con el 38,7% del voto. EH Bildu tuvo el 24,84% del tiempo con el 27,6% del voto.
Informazio publikoa gobernuaren edo erakunde baten irizpide politiko, ideologiko edo moralen arabera aldaraztearen edo ezabatzearen ekintzari esaten zaio zentsura. Eta hori da, hain zuzen ere, EITBn aplikatzen dena: zentsura.
Azkeneko adibidea joan den urriaren 16an ikusi genuen. Maddalen Arzallus ETBko ‘Biba zuek!’ saioko aurkezleak Euskadi Irratiko ‘Faktoria’ programan egindako bertso musikatua eitb.eus ataritik eta EITBko sare sozialetatik kentzeko agindua eman zuen zuzendaritzak, sektore ultraeskuindarrek Twitterren abiatutako kanpainari men eginez.
Euskadi Irratiko'Faktoria' saioan abestu zituen Arzallusek, ostiralean. Sare sozialetan jasotako hainbat kritika direla medio, webgunetik kendu du bideoa EITBk.
Eztabaida piztu dute Maddalen Arzallus bertsolari eta aurkezleak ostiralean Euskadi Irratiko Faktoria saioan abestutako bertso musikatuek. Edo, hobeto esanda, eztabaida piztu du EITBk azken orduetan horien inguruan izandako jarrerak. Arzallusek Ion Parot euskal preso ohia hizpide hartuta abestu zituen bertsoak; 32 urte egin ditu preso hark, eta aste honetan aske utzi berri dute, baldintzapean.
Cuando sucede algo que atañe a la res publica o, lo que es lo mismo, a los intereses comunes, es un acto instantáneo recurrir a los medios de comunicación más próximos para saber qué pasa en esta compleja comunidad en la que vivimos. Ese deseo de saber se acrecienta cuando las personas responsables de gestionar los asuntos públicos se olvidan de su cometido y la res publica se convierte para ellos en res privada o en res de partido. En la CAV satisfacer el derecho a la información a través de los medios públicos, es decir EITB, es casi imposible.
Después de que a instancias de un sindicato de la Ertzaintza, ETB rectificara la información de que Rosa Zarra murió por una pelotazo porque no había ratificación judicial del hecho, EH Bildu pregunta a su director general si en adelante las noticias se redactarán en los términos de las sentencias.
El pasado 29 de diciembre, en una noticia sobre el fallecimiento de José María Aldaia y el recuerdo de su secuestro por parte de ETA, el informativo de ETB recordó que durante aquel periodo murió Rosa Zarra por un pelotazo de goma lanzado por la Ertzaintza. El sindicato policial ESAN protestó por esa noticia y exigió una rectificación. Al día siguiente, en el informativo, se incluyó la nota siguiente: «En relación con la noticia emitida el día de ayer respecto a la muerte del empresario José María Aldaia debemos rectificar la mención referida a que la muerte de Rosa Zarra fue causada por una pelota de goma de la Ertzaintza ya que no se pudo acreditar en sede judicial el nexo causal entre la muerte y el impacto».
Esanek zuzenketa publikoa exijitu dio EiTBri Rosa Zarra ertzain batek jaurtitako pilotakada baten ondorioz hil zela esateagatik. Ertzaintzako sindikatuak Juan Mari Atutxak 1995ean Legebiltzarrean emandako bertsioa babesten du. Horren arabera, «heriotza naturala» izan zen.
HERIOTZA
1995eko ekainaren 30ean hil zen Rosa Zarra. Zortzi egun lehenago, Ertzaintzak bost metro inguruko distantziatik botatako pilotakada bat jaso zuen sabelaldean Donostiako Anoeta estadioaren inguruan.
Eusko Jaurlaritza eta EAJ betidanik saiatu dira EITB Media beraien interesen arabera erabiltzen. Hori ez da nobedadea. Baina azkenaldian erabilera partidista hori eta presioa inoiz baino nabarmenagoak dira ETBn, Euskadi Irratian, Radio Euskadin edota eitb.eus atarian: Iñigo Urkullu lehendakaria eta bere Gobernuko sailburuak egunero agertzen dira albistegietan, esan dutenak balio informatiboa izan ala ez; Eusko Jaurlaritzak pandemian hartu dituen neurriak zalantzan jartzen dituzten adituen adierazpenak isilarazten saiatu dira; ezker independentistari lotutako albisteak bigarren maila batean aipatzeko aginduak eman dira; eta EAJk zuzendutako erakundeei edo kargu jeltzaleei buruzko edukiak ezabatu egin dira, nolako tratamendua eman zaien gustatu ez zaielako.
'Juego de Cartas' saioan gertatu da. Kamiseta kenarazi diote «ikur eta aldarrikapen horiek ez dituztelako ETBn ateratzen uzten» eta «horrelako ikur batengatik» grabazio egun guztietako lana «atzera bota» zitekeelako.
Independentzia. Hori irakur zitekeen Mikel Asurabarrena Gabiriko ostatuko (Gipuzkoa) jabearen elastikoan. ETB2ko Juego de Cartas saioan agertu behar zuen, baina saioko lantaldeak eskatu zion elastiko horrekin kamera aurrean ez ateratzeko. Arrazoiak? «Ikur eta aldarrikapen horiek ez dituztelako ETBn ateratzen uzten» eta «horrelako ikur batengatik» grabazio egun guztietako lana «atzera bota» zitekeelako. Horrela kontatu dio ostalariak BERRIAri gertatu zitzaiona: «Goizean kanpoko irudiak grabatu genituen. Esertzera gindoazen, bazkaltzera. Jertsea kendu nuen, eta begira hasi zitzaizkidan. Inork iruzkinen bat ere egin zidan, baina txantxetan izango zelakoan, mahaian esertzera joan nintzen. Orduan, saioko bat etorri zen niregana, eta esan zidan ikur eta aldarrikapen horiek ez dituztela ETBn ateratzen uzten».
'Mojo' es un neologismo creado a partir de las palabras inglesas 'mobile' y 'journalism' para definir una nueva forma de trabajar de los medios de comunicación valiéndose de tecnología móvil para grabar, para editar o incluso para transmitir en directo. Y ETB, la televisión pública vasca, ya lo utiliza. En concreto en el nuevo programa 'Nos echamos a la calle'. El debate ha llegado al Parlamento Vasco tras una pregunta de la parlamentaria (y experiodista del ente) Jasone Agirre, de EH Bildu, dirigida al director general de EiTB, Andoni Aldekoa, que defiende con contundencia esta búsqueda de "nuevos lenguajes" más "atractivos" para nuevas audiencias.
Miren Manias Muñoz - Ikus-entzunezko komunikazioan doktorea eta EHUko irakaslea
Lau urte igaro nituen Eskoziako lagunei eta unibertsitateko lankideei azalduz EiTB euskal irrati-telebista publikoaren zuzendari nagusia Eusko Jaurlaritzak hautatzen duela. Behatzarekin. Inolako lehiaketa publikorik egin gabe. Areago, pertsona hori lau urtean behin alda daitekeela ere esplikatu nien. Hala agintzen du EiTBren sortze legeak. Beraz, edozein gobernu aldaketak EiTBko zuzendaritzan eragin zuzena dauka. Erakunde publikoaren zuzendari kargu guztiak aldatzeko aukerarekin; besteak beste, ETBko zuzendaria, programazio zuzendaria, albistegien zuzendaria, irratien zuzendaria, aldaketa digitalerako zuzendaria, eta abar. Dena oso independentea. Eskozian ezin zuten ulertu.
ETB2ko albistegietan agenda nola ezartzen den eta gaien artean zer mailaketa dauden aztertu du Graellsek gradu amaierako lanean. Hierarkizazioa eta edukien arteko desoreka nabarmendu ditu.
Soziologian lizentziaduna da Mikel Graells (Bilbo, 1995), eta komunikabideak izan ditu ikergai gradu amaierako lanean. Zehazki, ETB2ko albistegietan agenda nola ezartzen den izan du ardatz, eta baita horrek gizartean duen eragina ere. Euskal Soziologia eta Zientzia Politikoaren Elkarteak lanik onenaren saria eman dio.
La negativa del Gobierno Vasco (2021-6-15) a tramitar para su discusión una Ley del Consejo Vasco del Audiovisual, propuesta por EH Bildu es una decisión irresponsable en términos culturales, lingüísticos, de construcción de país y de gobernanza democrática. Tiene un punto de suicidio al negarse a fortalecer el sistema vasco de comunicación en tiempos de imperio creciente de las plataformas tecnológicas –GAFAM–, audiovisuales –Netflix, Disney, Spotify– y de intercambio de videos –Youtube, etc.– también en Euskal Herria; y en tiempos de consolidación de los triopolios de RTV de ámbito estatal, acompañados de plataformas de pago –Movistar, Más Móvil– Euskaltel... Una nación sin Estado, con una cultura integral, debería encender todas las alarmas y emprender acciones urgentes en lugar de renunciar a ellas y bloquear iniciativas ajenas. Da la espalda a las recomendaciones del Consejo de Europa sobre los Consejos (2010), y solo es explicable desde una idea conformista y de control político de EITB.
Lehenik, Pantailak Euskarazi oso larria iruditzen zaio EH Bilduk proposatutako Euskal Ikus-entzunezkoen Kontseiluaren Legea tramitatzeari Eusko Jaurlaritzak emandako ezetza. Pantailak Euskarazek, Eusko Jaurlaritzaren erabakiaren gaineko iritzia osatzeko, arloko adituengana ere jo du, artean Ramon Zallo (Gernika-Lumo, Bizkaia, 1948) Euskal Herriko Unibertsitateko Ekonomia eta Komunikazio irakaslearengana. Zalloren iritziz Eusko Jaurlaritzak hartutakoa “erabaki penagarria” da, “euskal hedabide-sistema modernizatu eta indartzeari begira, noiz eta munduan (eta Euskal Herrian), plataforma teknologiko erraldoien nagusitasuna dugun garaiotan”. “Gurea bezalako herri batek, kultura era integralean zaindu nahi badu, alarma guztiak piztu eta premiazko ekimenak abian jarri beharko lituzke, erronka berri hauei azkar eta era egokian erantzuteko” gaineratzen du Zallok.
Astearte honetan bildutako Gobernu Kontseiluak argudiatu duenez, EH Bilduren lege proposamenean jasotzen diren kontuak «beste organo batzuek egoki bideratzen dituzte» dagoeneko. Erantzun honen ondotik, koalizio subiranistak epe motzera soilik begiratzea eta «anomalia bati eustea» egotzi dio Lakuari.
EAEn ikus-entzunezkoen kontseilua sortzeko lege egitasmoa aurkeztu du EH Bilduk Gasteizko Legebiltzarrean. Euskal kontseilu independentea sortzea da helburua, komunikazio publikoa, pribatua, komunitarioa edo sare sozialetakoa arautzeko, Katalunian, Andaluzian edo Europako herrialde askotan bezala.El carácter avanzado de una sociedad democrática se confirma, en buena parte, por el número, funciones y prestigio de organismos intermedios que hacen de puente entre las instituciones electas y las realidades sociales plurales. Instituciones como el Ararteko, comités de redacción en los medios de comunicación, ONGs, plataformas ciudadanas, etc., son de naturaleza distinta, pero con una finalidad similar de ampliación del espacio público, más allá del espacio de la Administración y de los agentes políticos y pueden contribuir a una construcción democrática y social si logran el equilibrio entre lo público, lo social y lo particular.
EAEn ikus-entzunezkoen kontseilua sortzeko lege egitasmoa aurkeztu du EH Bilduk Gasteizko Legebiltzarrean. Euskal kontseilu independentea sortzea da helburua, komunikazio publikoa, pribatua, komunitarioa edo sare sozialetakoa arautzeko, Katalunian, Andaluzian edo Europako herrialde askotan bezala.
EH Bilduk proposatu duen ikus-entzunezko hedabideen euskal kontseilua sortzearen alde azaldu da Zallo. Esan du Europako Kontseiluak aspaldi gomendatu zuela halakoak sortzea.
Ramon Zallok (Gernika-Lumo, Bizkaia, 1948) Ekonomia eta Zuzenbidea ikasi zituen arren, urte gehienak komunikazioaren alorrean eman ditu.
EH Bilduk ikus-entzunezko hedabideen euskal kontseilua legez sortzea proposatu du Eusko Legebiltzarrean. Zer abantaila ekarriko lituzke?
EH Bilduk Ikus-entzunezko Hedabideen Euskal Kontseilua sortzea proposatzen duen ekimen bat erroldatu du Gasteizko Legebiltzarrean. Jasone Agirrek azaldu duenez, kontseilu independientea izango da eta arauak ezartzeko boterea edukiko du euskal ikus-entzunezko komunikazioaren esparru osoan.
Ibone Bengoetxea jeltzalea EITB Mediako zuzendari izendatu dutela eta, LABen adierazpena
EiTBko zuzendariak Sabin Etxera edo Eusko Jaurlaritzara salto egiten ikusi ditugu, baina oraingoan bidea kontrako noranzkoan egiten ari dira. Duela hilabete batzuk Andoni Aldekoa izendatu zuten EITB Mediako zuzendari nagusi eta orain Ibone Bengoetxea aukeratu dute EITB Mediako zuzendari kargurako. Biak EAJko kideak eta politikagintzan arituak. Erabaki eskandalagarria, onartezina eta lotsagarria.
EITB Mediako LABeko atal sindikalak bere elkartasuna adierazi nahi dio Maite Eskarmendi Ezkerra kazetariari, urtarrilaren 23an egindako zuzenekoaren ondoren sare sozialen bitartez jasan duen bere kontrako kanpaina dela eta.
Egun hartan, Maite Eskarmendi Donostian gertatutako istiluen testigu zuzena izan zen. Bere zuzeneko konexioan ikusi zuena soilik kontatu zuen, baina haren ostean istiluek jarraitu egin zuten. Ez zuen inongo interpretaziorik egin, ezta inongo irizpide editorialik jaso. Berak bizitakoaren kontakizuna besterik ez zuen egin.
PNV y PSE tuvieron que echar mano de su mayoría absoluta en la Cámara de Gasteiz para poder nombrar a Andoni Aldekoa nuevo director general de EiTB. El resto de grupos, partidarios de un concurso público para garantizar la independencia de la persona encargada de dirigir el ente, votaron en contra de un candidato que ha trabajado para Azkuna y Urkullu.
Jasone Agirrek EITB independente, neutral eta plurala aldarrikatu du eta Aldekoaren hautagaitza kontrako norabidean doala ohartarazi du. “Gobernuarekiko menpekotasuna eta partzialtasuna ekarriko du, beti EAJ eta Jaurlaritzaren interesen defentsan”.
ONARTEZINA DA LEHENDAKARIARI ETBn EGINIKO LEHENENGO ELKARRIZKETA PRODUKTORA BATEK EGITEA ETA GAZTELANIAZ
Irailaren 13an, Urkullu Lehendakariak karguari zin egin ondoren eman duen lehenengo elkarrizketa, produktora baten esku utzi du ETBk. Zehatzago, elkarrizketaren edukia, kazetari lana, errealizazioa eta zuzendaritza utzi ditu produktora baten esku. Eta lan tekniko guztia ETBko langileek egin dute, aurreko egunetan eginiko probak barne.
Horrelako edo antzeko adibideak lehendik ere badaude baina Lehendakariaren lehenengo elkarrizketa izateak are latzagoa egiten du egoera. Zuzendaritzak etxeko langileak gutxiesten ditu eta haien lanarekiko konfiantza eza adierazten dio gizarteari.
Jasone Agirre Garitaonandia - Parlamentaria de EH Bildu y periodista
Los medios de comunicación públicos vascos no tienen que estar al servicio del gobierno de turno, sino del país. Sería un primer y buen paso para una nueva EiTB. Y una bonita lección para impartir en cualquier facultad de comunicación
Lanzando un cuaderno al suelo es cómo solía explicar cuál es la base del periodismo al alumnado de Teoría de la Comunicación en Mondragon Unibertsitatea. Les explicaba así las múltiples maneras que hay de contar un mismo hecho objetivo que en ese caso había visto toda la clase. Se podía contar diciendo que un cuaderno había caído al suelo, o ir un poco más allá y enfatizar que yo lo había tirado. Se podía contar el contexto y explicar que lo había tirado a modo de ejemplo ante mis estudiantes. También se podía reportajear y contar lo que había sucedido desde la perspectiva personal de una estudiante que asistía a su primera clase de periodismo en la universidad. Y así sucesivamente. Les invitaba a que propuesieran todas las maneras de contar que se les ocurriesen. Todas correctas, todas legítimas. Eso es el periodismo, para mi.
Menos de la mitad de la audiencia de EITB, el 48%, considera que el grupo «es veraz e imparcial en el tratamiento de la información», según una encuesta de diciembre de 2022. Lo llamativo es que esa cifra era del 50% en marzo del mismo año y la bajada se produce después de que entonces ya se aconsejara en un estudio «actuar prioritariamente» sobre esta materia.
Informazio publikoa gobernuaren edo erakunde baten irizpide politiko, ideologiko edo moralen arabera aldaraztearen edo ezabatzearen ekintzari esaten zaio zentsura. Eta hori da, hain zuzen ere, EITBn aplikatzen dena: zentsura.
Euskadi Irratiko 'Faktoria' saioan abestu zituen Arzallusek, ostiralean. Sare sozialetan jasotako hainbat kritika direla medio, webgunetik kendu du bideoa EITBk.
Cuando sucede algo que atañe a la res publica o, lo que es lo mismo, a los intereses comunes, es un acto instantáneo recurrir a los medios de comunicación más próximos para saber qué pasa en esta compleja comunidad en la que vivimos. Ese deseo de saber se acrecienta cuando las personas responsables de gestionar los asuntos públicos se olvidan de su cometido y la res publica se convierte para ellos en res privada o en res de partido. En la CAV satisfacer el derecho a la información a través de los medios públicos, es decir EITB, es casi imposible.
Después de que a instancias de un sindicato de la Ertzaintza, ETB rectificara la información de que Rosa Zarra murió por una pelotazo porque no había ratificación judicial del hecho, EH Bildu pregunta a su director general si en adelante las noticias se redactarán en los términos de las sentencias.
Esanek zuzenketa publikoa exijitu dio EiTBri Rosa Zarra ertzain batek jaurtitako pilotakada baten ondorioz hil zela esateagatik. Ertzaintzako sindikatuak Juan Mari Atutxak 1995ean Legebiltzarrean emandako bertsioa babesten du. Horren arabera, «heriotza naturala» izan zen.
Eusko Jaurlaritza eta EAJ betidanik saiatu dira EITB Media beraien interesen arabera erabiltzen. Hori ez da nobedadea. Baina azkenaldian erabilera partidista hori eta presioa inoiz baino nabarmenagoak dira ETBn, Euskadi Irratian, Radio Euskadin edota eitb.eus atarian: Iñigo Urkullu lehendakaria eta bere Gobernuko sailburuak egunero agertzen dira albistegietan, esan dutenak balio informatiboa izan ala ez; Eusko Jaurlaritzak pandemian hartu dituen neurriak zalantzan jartzen dituzten adituen adierazpenak isilarazten saiatu dira; ezker independentistari lotutako albisteak bigarren maila batean aipatzeko aginduak eman dira; eta EAJk zuzendutako erakundeei edo kargu jeltzaleei buruzko edukiak ezabatu egin dira, nolako tratamendua eman zaien gustatu ez zaielako.
'Juego de Cartas' saioan gertatu da. Kamiseta kenarazi diote «ikur eta aldarrikapen horiek ez dituztelako ETBn ateratzen uzten» eta «horrelako ikur batengatik» grabazio egun guztietako lana «atzera bota» zitekeelako.
'Mojo' es un neologismo creado a partir de las palabras inglesas 'mobile' y 'journalism' para definir una nueva forma de trabajar de los medios de comunicación valiéndose de tecnología móvil para grabar, para editar o incluso para transmitir en directo. Y ETB, la televisión pública vasca, ya lo utiliza. En concreto en el nuevo programa 'Nos echamos a la calle'. El debate ha llegado al Parlamento Vasco tras una pregunta de la parlamentaria (y experiodista del ente) Jasone Agirre, de EH Bildu, dirigida al director general de EiTB, Andoni Aldekoa, que defiende con contundencia esta búsqueda de "nuevos lenguajes" más "atractivos" para nuevas audiencias.
Astearte honetan bildutako Gobernu Kontseiluak argudiatu duenez, EH Bilduren lege proposamenean jasotzen diren kontuak «beste organo batzuek egoki bideratzen dituzte» dagoeneko. Erantzun honen ondotik, koalizio subiranistak epe motzera soilik begiratzea eta «anomalia bati eustea» egotzi dio Lakuari.
EAEn ikus-entzunezkoen kontseilua sortzeko lege egitasmoa aurkeztu du EH Bilduk Gasteizko Legebiltzarrean. Euskal kontseilu independentea sortzea da helburua, komunikazio publikoa, pribatua, komunitarioa edo sare sozialetakoa arautzeko, Katalunian, Andaluzian edo Europako herrialde askotan bezala.
EH Bilduk proposatu duen ikus-entzunezko hedabideen euskal kontseilua sortzearen alde azaldu da Zallo. Esan du Europako Kontseiluak aspaldi gomendatu zuela halakoak sortzea.
EH Bilduk Ikus-entzunezko Hedabideen Euskal Kontseilua sortzea proposatzen duen ekimen bat erroldatu du Gasteizko Legebiltzarrean. Jasone Agirrek azaldu duenez, kontseilu independientea izango da eta arauak ezartzeko boterea edukiko du euskal ikus-entzunezko komunikazioaren esparru osoan.
Ibone Bengoetxea jeltzalea EITB Mediako zuzendari izendatu dutela eta, LABen adierazpena
PNV y PSE tuvieron que echar mano de su mayoría absoluta en la Cámara de Gasteiz para poder nombrar a Andoni Aldekoa nuevo director general de EiTB. El resto de grupos, partidarios de un concurso público para garantizar la independencia de la persona encargada de dirigir el ente, votaron en contra de un candidato que ha trabajado para Azkuna y Urkullu.
ONARTEZINA DA LEHENDAKARIARI ETBn EGINIKO LEHENENGO ELKARRIZKETA PRODUKTORA BATEK EGITEA ETA GAZTELANIAZ