En la jornada del viernes, después de tres años sin reunirse, se celebró una reunión del Patronato de la Fundación Centro Memorial de las Victimas del Terrorismo. En dicha reunión, entre otros puntos, se aprobaron con carácter retroactivo los presupuestos y planes de actuación de los tres últimos años, así como destinar un millón de euros para el museo del Centro. En la misma Gorka Urtaran pidió al presidente del gobierno español, Pedro Sanchez, que en el citado Memorial se incluyesen a las víctimas del 3 de Marzo.
Josu Amezaga EHUko irakasleak txosten bat aurkeztu zuen Eusko Legebiltzarrean ETBren egoeraren inguruan. Horretaz hitz egin dugu gaur Hizpidean berarekin, eta txostenaren nondik norakoak azaldu dizkigu.
Nolako telebista eta zertarako nahi dugun hausnartzeko beharra azpimarratu du Josuk, ETBren egoera aurkezteaz gain. ETB1 eta 2ren arteko desoreken inguruan, eta euskara sustatzeko betetzen duten paperaren inguruan hitz egin digu Josu Amezagak.
Josu Amezaga EHUko Ikus-entzunezko Komunikazio eta Publizitate saileko zuzendariak 'ETBrentzat eredu berri bat' txostena aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean.
Galdera egin du Josu Amezaga EHUko Ikus-entzunezko Komunikazio eta Publizitate saileko zuzendari eta irakasleak: «Ez al dugu sinetsi euskarak ez duela balio telebistarako?». Kezkaz egin du galdera, eta kezkaz hartzen du Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako populazio osoaren %2k baino ez ikustea euskarazko telebista. Baina datu guztiak ondo aztertu eta gero, bere ondorioa argia da: «ETB1en arazoa ez da hizkuntza, edukia baizik». ETB euskaraz jaio zen, baina 1986an ETB2 sortu zuten. «Audientzia lehian borrokatu beharrak ETBren kuota estutu zuen, eta euskara kaltetuta atera da, kontzienteki edo inkontzienteki gaztelaniazko katearen aldeko apustua egin delako», gaineratu du Amezagak. Eusko Legebiltzarrean izan zen duela egun batzuk, EITBren erreforma integralerako lantaldearen aurrean ETBrentzat eredu berri bat txostena aurkezten.
Josu Amezaga, EHUko irakaslea: "Komunikazio esparru nazionalik gabe, ezin da euskal naziorik eraiki"
Soziologian doktorea da Amezaga (Caracas, 1960) eta EHUko Ikus-entzunezko Komunikazio eta Publizitate Saileko zuzendaria. Komunikazio espazioaren garrantzia naziogintzaren erronkaren aurrean azterlana aurkeztu zuen 2017an eta honen inguruan jardun dugu batez ere. Bere tesia latza da: Euskal Herria nazio gisa ikusten dugunok ez dugu nazio esparru komunikatiborik eta hori gabe, gaur egun, nekez eraiki daiteke euskal naziorik.
Marka pertsonalaren garaia da hau. Instagram, Linkedin, Twitter, Tinder. Denetan itxura ona eman behar, denetan asmatu behar nork bere burua saltzen, lan bat, lige bat, zabalkundea edo onarpenaren plazera lortu nahi bada. Hainbeste, non seguru izango den norbanakoentzako komunikazio plan pertsonalak eta aholkularitza saioak eskaintzen hasi denik. Eta hala ez bada, to, ideia opari.
Gurera etorrita, komunikazio plan horrek ezinbestean izan beharko du hizkuntza-politikari eskainitako atala. Ogia erosteko hautatzen den hizkuntzak baino askoz gehiago esaten baitu norberaz sare zabal bati —ikastolako lagunei, Erasmusen ezagututakoei, bere sektoreko profesionalei, balizko bezero edo kontratatzaileei— aldi berean zuzentzean egiten den hautuak. Zer esanik ez sare horien jabea pertsona publiko samarra bada, eta jarraitzaile elebidun zein elebakarrak —erdaldunak, noski— baditu. Euskal telebistako hainbat kazetari eta kolaboratzaileren egoera hori da, kasurako. Ezetz asmatu gehientsuenek zer hautatzen duten?
Salaketak, erasoak, mespretxu instituzionala... Nafarroako euskaldun eta euskaltzaleek asko sufritu dute azken hiru hamarkadetan ETBren seinalea jaso ahal izateko. Lauko gobernua hasia da egoera bideratzen; euskalgintzaren ustez, baina, arazoa ez da erabat konpondu.
Haizearen kontra. Horrelaxe ibili da Euskal Telebista Nafarroan azken 36 urteetan. Iragan irailaren 6an, urrats garrantzitsua egin zuen Nafarroako Gobernuak salbuespen egoera hori konpontzeko: ETB2 katea ikusgai jarri zuen lurralde osoan —ETB1en emisioa baimenduta zegoen 2016tik—, eta ETB3ren seinalea Iruñerrira zabaldu zuen, Nafarroako etxe gehienetan haurrentzako euskarazko programazioa ikusteko aukera eskainiz.
La directora general de EiTB, Maite Iturbe, se escuda en su Libro de Estilo para justificar que en un programa de gastronomía no se grabara la entrevista prevista con un productor de Laudio porque éste vestía una camiseta con el lema «Altsasukoak aske».
A mediados de junio, una contrata de EiTB acudió a Laudio para entrevistar al productor local Juan Angel Lekanda para un conocido programa de gastronomía. Lekanda apareció con una camiseta con el lema «Altsasukoak aske» y los entrevistadores le indicaron que EiTB no les permitía grabarle con ese mensaje en su ropa. Ante su negativa a cambiarse de camiseta, la dirección del Ente decidió que no se realizara la grabación.
«Beste mugimendu interesgarri bat EiTBren inguruko debatea da. Debate horrek erakundearen zioa bera birdefinitzeko balio beharko luke. Nire ustez, zio hori hizkuntza da, ezer baino lehenago. Euskararen normalizazioaren helburuarekin batera beste helburu batzuk izan ditu orain arte EiTBk, batzuk aitortuak eta beste batzuk ez hainbeste. Baina gaur egungo panoraman, erabaki handi bat hartu beharra dago: ea orain arte bezala jarraituko ote duen, euskalduntzeari egin diezaiokeen ekarpena nola itzaltzen den ikusiz; edo euskara ardatz harturik jauzi kualitatibo bat egingo ote duen, bere ahalegin nagusia xede horretara jarrita.»
Siempre ha sido una tentación para los partidos en el poder, y más si se perpetúan en él, apropiarse de cualquier iniciativa positiva de la sociedad como propia. Euskal Herria no es una excepción.
Que un investigador triunfe es fruto del entorno favorable creado por Lakua y su I+D+i. Parece razonable. Que una empresa tenga un plan de internacionalización es gracias a las ayudas institucionales. Todo parece promovido por «los perfectos». Ahí estará EITB para hacer un publirreportaje con la consejera de turno o el lehendakari. Si es con ambos, mejor.
Laudioko tokiko ekoizlea ETB-2ko saio batean agertu behar zen, baina "Altsasukoak aske, muntaia polizialik ez" leloa jasotzen zuen kamiseta eraman zuen grabaketara eta, azkenean, ez zuten bere adierazpenik jaso.
Pasa den astean Juan Angel Lekanda Laudioko tokiko ekoizleak hitzordua zuen ETB-2ko saio famatu batekin. "Ez dut bere izena esan nahi, ekoizpen etxekoek ez dutelako errurik, EITBko zuzendaritzaren erabakia izan baitzen", azaldu du.
La propuesta planteada por EH Bildu relativa a exigir a EiTB una respuesta concreta destinada a que la promoción y desarrollo de la carrera profesional en el ente público parta de los cargos que deciden la línea editorial y que no sea en función de la «confianza personal».
La transparencia informativa en EiTB adquirió durante la jornada de ayer una relevancia muy especial en el Parlamento de Gasteiz. Una demanda exigida tiempo atrás y que, por fin, se visualizará con la aprobación de una propuesta planteada por EH Bildu a través de la cual se solicita a la dirección del ente público que en el plazo de dos meses presente –en colaboración con la representación sindical de la plantilla– una propuesta concreta relativa a que la promoción y desarrollo de la carrera profesional en la radio y televisión públicas parta de que los cargos que deciden la línea editorial de sus programas e informativos se cubran con transparencia, igualdad de oportunidades y con arreglo únicamente a criterios objetivos y profesionales, y no, como hasta ahora, en función de la confianza personal.
Imajina dezagun telebista publiko batean, ostiralero eskaintzen den iritzi-saio batean, pertsona beltz batek jasandako eraso bortitzaren inguruan eztabaidatzen ari direla. Imajina dezagun saioko arduradunek zurien nagusitasuna defendatzen duen aditua gonbidatzen dutela, iritzi ezberdinak entzun behar direlako ustean oinarrituta. Ezin imajinatu, ezta? Kode deontologikoaren kontrakoa litzateke arrazismoaren apologia egiten duen pertsona baten aldarrikapena jasotzea, ezta?
Erraustegiaren aurkako Mugimenduak deituta, maiatzaren 17an, Birziklatzearen Nazioarteko Eguna dela eta, elkarretaratze bat egingo da EiTBren aurrean, Miramonen, Zubietako erraustegiari buruzko eztabaida tekniko publikoa errebindikatzeko. Dagoeneko 9.000 sinadura baino gehiago bildu dira eztabada horren alde eta, elkarretaratzea aprobetxatuz, aurkeztu egingo dira. Inork oraindik sinatu nahi badu, hona hemen aukera:
Gure kostaldeko harkaitzek ondo dakite zer gertatzen den urak behin eta berriz bisita egiten dizunean. Zenbait olatuk izan dezaketen eragina imajinatzea ez da zaila, handiak eta zaratatsuak baitira. Beste asko, ordea, txikiak, ia ezkutukoak izanagatik, higadura askoz handiagoa sor dezakete fereka leunen errepikapenen poderioz. Gauza bera gertatzen da asimilazio kulturalarekin. Ageriko inposizio bortitzak sumatzea erraza da, baita behin igarrita aurre egiteko txerto efektua aktibatzea ere. Alta, zer gertatzen da olatu txikiak nola, pixkanaka, sotilki, behin eta berriz aurrean pausatzen dizkiguten objektu edo balio kulturalekin? Bada, ezari-ezarian gure egiten ditugula.
Oso boladan daude, iritzi sortzaile indartsuak dira: irrati-telebistetako tertulia saioez ari gara. Hitz eta pitz aritzen dira, makina bat gaiez, sarri elkarri hitza kentzen eta ahotsa goratzen. Solaskideen artean nabarmen gailentzen dira gizonezkoak. Datuak EHUko ikertalde batek eskaini ditu. ARGIAk hainbat tertuliakide eta aurkezleren iritzia jaso du. Zergatik gonbidatzen dituzte hain emakume gutxi? Eta zergatik esan ohi diete emakumeek ezetz gonbidapenei? Zer egin daiteke desoreka konpontzeko?
El Parlamento de Gasteiz cuestionó ayer la neutralidad de los informativos de EiTB. EH Bildu, EP y PP lo hicieron abiertamente. El PSE dijo que no le gusta cómo funcionan. Solo el PNV está satisfecho.
La Alianza Internacional de Editores Independientes, formada por medio millar de editoriales de 52 países, ha denunciado la decisión de EiTB de censurar el anuncio del libro “El desarme, la vía vasca”, al considerarla una «injerencia en el libre ejercicio de la comunicación».
La decisión de EiTB de censurar el anuncio del libro “El desarme, la vía vasca”, del historiador Iñaki Egaña, continúa generando muestras de rechazo, en este caso por parte de la Alianza Internacional de Editores Independientes, una asociación que reúne a 550 editoriales de 52 países diferentes y de la cual Txalaparta, coeditora del libro junto a GARA y Mediabask, es miembro fundador.
El consejero de Cultura, Bingen Zupiria, apoyó ayer en el Parlamento de Gasteiz que EiTB haya censurado la cuña radiofónica del libro porque define a ETA como «organización militar». Según explicó, «hay que llamar a las cosas por su nombre» y «a una organización que ha causado tanto daño no habría que llamarle organización militar, sino hacerlo por su nombre». Por eso, aplaudió que «EiTB no haya permitido introducir, a cambio de dinero, una idea política con forma de anuncio en su programación».
El consejero respondía a una interpelación del parlamentario de EH Bildu Josu Estarrona que, en el contexto de los actos de censura que se han dado en las últimas semanas, preguntó a Bingen Zupiria por la «censura política» a la que EiTB ha sometido a la cuña del libro «El Desarme, la vía vasca». Estarrona preguntó al consejero si «¿es cierto o es mentira que ETA era una organización militar? Luego, unos dirán que fue revolucionaria, otros dirán que fue terrorista. ¿Pero es mentira que ETA fue una organización militar? ¿Dónde hay ahí un contenido político?».
El consejero se mantuvo en su posición de que no se puede definir a ETA como organización militar, aunque no explicó por qué.
La antigua productora del director de ETB multiplica por ocho sus ingresos desde su nombramiento
Baleuko, la antigua productora del director de ETB, Eduardo Barinaga, recibió en 2017 1,6 millones de euros en contratos para la elaboración de 19 programas. En 2014, el año en que Barinaga fue nombrado por Maite Iturbe para hacerse cargo de las televisiones de EiTB, Baleuko produjo 4 espacios y percibió 0,2 millones de euros.
2018(e)ko urtarrilak 22 hedabideak, hizkuntza politika, komunikazioa, UEMAErantzunak desaktibatuta daude UEMAren irizpideak eta eskaerak ETBk euskaldunak erdaraz hitz egitera behartzen dituenean sarreran
Azken egunotan, hedabideetan zenbait artikulu eta iritzi argitaratu dira ETBk euskal hiztunei gazteleraz hitz egitera behartzen dielako nahi baino gehiagotan. Zehazki, Alberto Irazu kazetariari Galder Perezek Radio Euskadiko Graffiti saioan euskaraz egindako elkarrizketaren harira sortu da hizpidea batean eta bestean. Ez da lehen aldia, noski. UEMAren irizpideei jarraituz, azken hilabeteotan behin baino gehiagotan entzun baititugu udalerri euskaldunetako alkateak eta ordezkariak euskaraz ETB2n edo Radio Euskadin. Usurbilgo alkate Xabier Arregiren edota Elgetako alkate Iraitz Lazkanoren jarrera, esaterako, eredugarria da, eta hauek zabaldutako bideari heldu diote ondoren beste hainbatek, gertaeraren baten harira mikroen aurrean hitz egitea egokitzen zaienean.
Josu Amezaga (Caracas, 1960) EHUko ikus-entzunezko komunikazio eta publizitate saileko zuzendaria da, eta Nor ikerketa taldean dabil lanean, hizkuntza, nortasuna eta komunikazioa ikertzen. Aurrera begira jarrita: komunikazio estrategia bat behar dugu artikulua argitaratu du Behategiaren urtekarian.
Nola uler daiteke hemen agintean hamarkada luzez egon direnek euskal komunikazio eremuaren alde erabakitasun handiagoz jokatu ez izana?
Zalantzan jartzen dut hemen interesa egon denik herri bat eraikitzeko. Epe laburreko interesak gidatu dituzte: nola eutsiko diogu dugun botereari? Epe luzerako estrategiak galdu dira. Baina historikoa ere bada jarrera: euskal agintariak ez dira inoiz arduratu euskal hizkuntzaz, kulturaz eta komunikazioaz. Ezker abertzalearen hutsegite estrategikoa ere egon da: Espainia autodeterminazio eskubidea onartzera behartzeari eman dio lehentasuna, baina ez da askorik arduratu gero ate hori zeharkatuko duen gizartea eraikitzeaz.
«EITBn telebistako tertulietan emakumeen presentzia handiagoa da irratietan baino». Hala esan zuen atzo Arantza Gutierrez EHUko irakasleak Eusko Legebiltzarrean, Oihana Etxeberrieta EH Bilduko legebiltzarkideak eskatutako agerraldian. Emakumeen Ikusgaitasuna Hedabideetan ikertzaile taldearen izenean mintzatu zen Gutierrez, eta ondorioztatu zuen gaurkotasun tertuliak «maskulinoak» direla. «Esate baterako, Radio Euskadiko Parlamento en las ondas saioan, ez da betetzen inolaz ere legebiltzarrean dagoen parekidetasuna. Alderdi politikoek gizonak bidaltzen dituzte saiora». Telebista saio baten kasu adierazgarria ere aipatu zuen: «ETB2ko El programa de Klaudio saioan, gehienetan bost gizon eta emakumezko bat egoten dira. Tonua erasokorra izaten da, eta emakume batzuek deseroso sentitzen direla esan izan digute».
Arantza Gutierrez irakaslearen ustez, EITBko saio batzuetan sexismoaren apologia egiten da