Euskal Ikus-entzunezkoen Kontseiluaren Legeaz –
Lehenik, Pantailak Euskarazi oso larria iruditzen zaio EH Bilduk proposatutako Euskal Ikus-entzunezkoen Kontseiluaren Legea tramitatzeari Eusko Jaurlaritzak emandako ezetza. Pantailak Euskarazek, Eusko Jaurlaritzaren erabakiaren gaineko iritzia osatzeko, arloko adituengana ere jo du, artean Ramon Zallo (Gernika-Lumo, Bizkaia, 1948) Euskal Herriko Unibertsitateko Ekonomia eta Komunikazio irakaslearengana. Zalloren iritziz Eusko Jaurlaritzak hartutakoa “erabaki penagarria” da, “euskal hedabide-sistema modernizatu eta indartzeari begira, noiz eta munduan (eta Euskal Herrian), plataforma teknologiko erraldoien nagusitasuna dugun garaiotan”. “Gurea bezalako herri batek, kultura era integralean zaindu nahi badu, alarma guztiak piztu eta premiazko ekimenak abian jarri beharko lituzke, erronka berri hauei azkar eta era egokian erantzuteko” gaineratzen du Zallok.
Zallok dio “euskararentzat oso kaltegarria den erabakia” dela; “disglosia mediatiko basati baten testuinguruan gaude, non euskara espainol eta frantsesak geroz eta zokoratuagoa duten; testuinguru horretan, Ikus-entzunezkoen Kontseilu horrek euskararen garaperari eta suspertzeari ekarpena egingo lioke, Euskal Autonomi Erkidegoako Parlamentuan zein Gobernuan ildoak eta arauak zehaztuz –lege eta dekretuak– eta, finean, erronka berrien neurriko erantzuna emanez”.
Pantailak Euskarazek adierazten du lanean jarraituko duela hiru lurralde-administrazioetan Ikus-entzunezkoen Kontseilu propioa sortu dadin. Izan ere, ikus-entzunezkoen arloko jarduerak erregulatuko dituen egitura publikoa behar da, Europako ia herrialde guztiek duten egitura, gehiengo zabalez aukeratutako norbanako independientez osatua, eta, adierazpen eta informazio askatasuna, pluraltasuna, informazioaren neutraltasuna eta zintzotasuna, eta, parte hartze librea bezalako funtsezko printzipio demokratikoen defentsa egingo duena.
Eusko Jaurlaritzak, Ikus-entzunezko hedabideen Kontseilua sortzearen aurkako jarrera azaltzeko, argudiatu zuen egon badaudela, gaur egun ere, horretarako hiru foro, EITBren Administrazio Kontseilua, Eusko Legebiltzarreko EITBren inguruko kontrol batzordea eta kontratu-programaren kontrol batzordea. Pantailak Euskarazek Jon Artatxo (Bilbo, 1971) legelariarengana jo du, eta Artatxoren arabera ezinbestekoa da Ikus-entzunezkoen Euskal Kontseilua sortzea. Artatxok, batetik, Eusko Jaurlaritzak emandako erantzuna “EITBzentristatzat” jo du “Ikus-entzunezkoen Kontseiluaren funtzioak ez liratekeelako EITBra mugatuko”. Izan ere, “ikus-entzunezkoen sektorea askoz zabalagoa da”. Artatxok dio “hiru batzorde horiek ez dutela azken urtetan balizko Ikus-entzunezkoen Kontseiluaren funtzioak bete”; beraz, “orain arte egin ez badute, zergatik egingo dute orain?”.
Artatxok gaineratzen du ikusi dela “EB 2018/1808 Europako zuzentarauaren kuotekin zerikusia izan duten aferetan, Gobernu zentralak hartu dituela erabakiak, eta ez Eusko Jaurlaritzak aipatzen dituen hiru foro horiek”.
Bestetik, aipatzen du EB 2018/1808 Europako zuzentarauak dioela funtzio horiek beteko dituen foro edo batzordeak “juridikoki, beste gobernuko organoetatik, bereiztuak izan behar direla” eta “beste organo publikoentandik funtzionalki independienteak”.
Artatxoren arabera, beraz, Eusko Jaurlaritzaren eta Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen argudioak kolokan geratzen dira juridikoki.
Bigarrenik, duela egun gutxi jaso dugu berri ona Kataluniatik. Disney Plus plataformak azken urteetan estreinatutako 25 filmen katalanezko bertsioak plataforman jarri dituela. Plataforma hauetan katalanaren defentsan diharduten eragileek adierazi dute lanean jarraitzeko asmoa dutela, katalana osotasunean Disney Plusen zerbitzuan sartua izan dadin.
Honek erakusten du egingarria dela, aktibazio sozialaren bidez eta erakundeetatik arduraz jokatuta, lortu daitekeela makrokonpainia hauek hizkuntza komunitate oso baten eskaria betetzea. Gogoratu beharra dago, Katalunian, Plataforma Per la Llengua dela, iraunkorki, ikus-entzunezkoetan dauden hizkuntza eskubideen defentsa irmoa egiten duen eragilea, besteak beste, sinadura kanpaina sendoak martxan jarriz. Plataforma Per la Llengua eta katalanaren alde lanean ari direnek, orohar, egin izan duten presioaz gain, Kataluniako Generalitateak ere, maiatzean iragarri zuen, Disneyrekin negoziatzen ari zela.
Pantailak Euskarezek, ikus-entzunezkoetako eta euskalgintzako eragileei antolatzeko eta indarrak metatzeko deia egiten die, indar uztarketa eta lan horren arabera egongo baitira, euskarak, esparru honetan, eman ditzakeen aurrerapausuak; bestetik, erakundeei eskatzen die jar daitezela Disney Plus konpainiarekin zintzotasunez eta arduraz negoziatzen, erakundeei bait dagokie haur eta nerabe euskaldunen hiztunen eskubideak bermatzea.
Azkenik, Pantailak Euskarazek jakinarazten du, laguntzaile sare sendoa ari dela osatzen, neurriko egitasmo batek herritarren babesa ezinbestekoa duelako. Laguntzaile sare honen bidez, jada abian dauden, Disney Plus Euskaraz, Netflix Euskaraz eta Zinemak Euskaraz sinadura bilketa kanpainak indartzea nahi da. Horretarako, sareetatik zabaltzen diren mezuei ahalik eta zabalkunde handiena ematen laguntzea, hori izango da Pantailak Euskarazen laguntzaileei eskatuko zaien konpromisoa.
5 eguneko epean, 200 laguntzaileko sarea osatu du jada Pantailak Euskarazek, eta, euskal herritarrak animatu nahi ditu egin daitezela Pantailak Euskarazen laguntzaile eta eman diezaiotela, era horretan, bultzada euskarari. Laguntzaile sarearen eta Pantailak Euskaraz mugimenduaren zehaztasun gehiago www.pantailakeuskaraz.eus web-gunean aurkituko dituzue.
https://zuzeu.eus/euskara/euskal-ikus-entzunezkoen-kontseiluaren-legeaz/