EITBk «iritzi askearen eremuan» kokatu du lana. Jaurlaritzak dio ez dela programazioan sartzen
Joan den igandean eman zuen telebistaz aurrenekoz ETB2k Barrura begiratzeko leihoak filma, aparteko oihartzunik gabe. Zalapartarik gabe. %5,7ko ikusle kuota izan zuen. Bi egun geroago, ordea, PSE-EEk, PPk, UPDk eta Covite kolektiboak gogor jo dute EITBren eta Jaurlaritzaren aurka, lanaren emanaldia dela eta. EITBko zuzendaritzak gogorarazi du ETBk ez zuela proiektuan parte hartu.
Jaurlaritzako lehendakari Iñigo Urkulluri azalpenak eskatu dizkiote PSE-EEk eta PPk. Sozialistek hainbat galdera erregistratu dituzte Jaurlaritzarentzat. «Onartezina da hilketetan, krimenetan edo mehatxuetan kolaboratzeagatik zigortuak izan direnak preso politikotzat jotzea, eta ETBk haiek aurkeztea egin zituzten atentatuak aipatu gabe», adierazi du PSE-EEk. Jonan Fernandez Bake eta Elkarbizitza idazkari nagusiari ere mintzatu zaio alderdi sozialista. PPren arabera, filma emateak «ETAren historia kriminala zuritzeko estrategia laguntzen du». Lana «deitoragarritzat» jo du PPko Laura Garridok: «Herritarrei iseka egiten die». PPk galdera bat erregistratu du, Urkulluk Eusko Legebiltzarrean esan dezan dokumentaleko presoak politikotzat jotzen dituen ala ETB gaitzesten duen. UPDko bozeramaile Gorka Maneirok ETBren «beste manipulazio bat» salatu du, «berriz ere ETAko kideen zerbitzura jartzegatik eta ikuspuntu gizatiar batean aurkezteagatik». Maite Iturbe EITBko zuzendari nagusiaren agerraldia eskatu du legebiltzarrean.
Covite Terrorismoaren Biktimen Elkarteak ere dokumentala gaitzetsi du, eta Iturberen dimisioa eskatu du, filmean «ETAko presoak biktimatzat aurkezteagatik». Coviteren arabera, ez da lehen aldia EITB «agerian» gelditzen dena, «terrorismoari ematen dion trataeragatik».
Eusko Legebiltzarreko talde politikoen artean EH Bildu izan da EITB defendatu duen bakarra. Koalizioaren arabera, ETBren aurkako «erasoek» agerian utzi dute berriro alderdi batzuek errealitate batzuk «ezkutatu» nahi dituztela. «EITBk errealitate guztiak erakutsi behar ditu, gordinak, mingarriak eta deserosoak izan arren, bat ere ezkutatu gabe», esan du EH Bilduko legebiltzarkide Unai Urruzunok.
Jaurlaritza eta EITB
Eusko Jaurlaritzako bozeramaile Josu Erkorekak gogorarazi du filma egin zenean EAJ ez zegoela gobernuan. «Jaurlaritzak ez du dokumentalaren lanketan parte hartu. Eta Jaurlaritza ez da sartzen ETBren programazioan; Jaurlaritzak ez du baldintzatzen saio bat ala beste bat ematea», gaineratu du Erkorekak. EH Bilduk «penagarritzat» jo du Erkorekaren erantzun «epela». «EITBri babes osoa eman beharrean, dokumentala ematea egoki dela adierazi beharrean, sekulako epelkeriaz jokatu du. Barkamena eskatzea falta izan zaio bakarrik», esan du EH Bilduk.
Eusko Legebiltzarreko zenbait alderdik filmaren emanaldiagatik egin duten gaitzespenari erantzuna eman dio EITBko zuzendaritzak. «Komunikabideek, erakundeek eta gizarteak itzulingururik gabe arbuiatu dugu indarkeria. Edonola ere, bost euskal zuzendarik egindako dokumentala iritzi askearen eremuan kokatu behar da». Zuzendaritzak gaineratu du dokumental hori edo beste batzuk emateak ez duela esan nahi EITBk eduki guztiak «kritikarik gabe» onartzen dituenik.
EITBren Legearen 3. artikuluari erreferentzia eginez, nabarmendu du talde publikoak «modu aktiboan» parte hartzen duela indarkeriaren zilegitasunaren aurka gizartea ohartarazteko ahaleginean. «Tolerantziaren, askatasunaren eta aniztasunaren balioak zabaltzen ditu».
EITBren 2013-2016ko plan estrategikoaren arabera, «ETAk eragindako eskubideen urraketaren ondoren, garai berri bat dago, eta bakea eraikitzeko balio behar du garai horrek». Baita «elkarbizitza zuzendu eta normalizatzeko, memoria eta biktimen duintasuna zaintzeko eta egindako mina onartzeko» ere.
GARA: Protestan por un documental en ETB que han conocido...
GARA: Protestan por un documental en ETB que han conocido por la prensa
El domingo por la noche, ETB2 ofreció la película “Barrura begiratzeko leihoak-Ventanas al interior” en el que cinco directores y directoras de cine vascos abordan desde el punto de vista humano los casos de cinco presos. Y a lo largo de todo el lunes no se produjo ninguna reacción de ningún partido ni asociación de víctimas de ETA.
Sin embargo, el diario “El Correo” publicó ayer que «ETB emite un documental que presenta a presos de ETA como víctimas» y PSE, PP y UPyD pusieron el grito en el cielo. Mikel Unzalu, del PSE, calificó de «inadmisible» que se emitiera el documental sin que ETB mencionara «los crímenes que les llevaron al a cárcel». Desde el PP, Laura Garrido aseguró que la emisión «contribuye a la estrategia de blanqueo de la historia criminal de ETA» y que «avala la teoría del conflicto». Maneiro afirmó que «una vez más, ETB se pone al servicio de los etarras». Todos ellos pidieron comparecencias de diferentes cargos, desde la directora de EiTB al lehendakari. Covite exigió la dimisión de Maite Iturbe.
Un dato tan llamativo como elocuente: ninguna de las reacciones de estos partidos y asociaciones hace alusión a algún fragmento o elemento del documental que no hubiera sido previamente expuesto por “El Correo”. Es decir, no vieron la película y critican lo que les han contado de ella, pidiendo incluso dimisiones.
Y EiTB se justifica
A media tarde de ayer la radiotelevisión vasca emitió un comunicado en el que afirma que la emisión del documental “Ventanas al Interior” «en absoluto presupone que la dirección de EiTB comparta acríticamente todos sus contenidos».
La nota apunta que «aunque el documental se sustenta en la parte humana o personal de presos, es necesario recordar que todos ellos fueron condenados por una historia delictiva de violencia».
Cabe mencionar al respecto que entre los presos mencionados en el documental se encuentran Jexus Mari Zalakain, encarcelado por ser miembro del Consejo de Administración de “Egin” (y ahora en libertad), e Irati Tobar, acusada de ser de la organización juvenil Segi.
El portavoz del Gobierno de Urkullu, Josu Erkoreka, señaló a preguntas de los periodistas que el documental citado se realizó la pasada legislatura y que no han participado en la elaboración del mismo «a ningún nivel». Añadió que el Ejecutivo «bajo ningún concepto interfiere o condiciona la programación y la emisión de uno u otro programa».
«Ocultar parte de la realidad»
En opinión de EH Bildu, las críticas a ETB por la emisión de esta película evidencian que algunos partidos siguen empeñados en ocultar una parte de la realidad. Su parlamentario Unai Urruzuno destacó que «en este país el sufrimiento tiene muchas caras y ya es hora de que esos partidos se den cuenta». A su entender, EiTB «tiene que mostrar todas las realidades, por crudas, dolorosas e incómodas que puedan ser, sin esconder ninguna de ellas».
El parlamentario de EH Bildu también calificó de «tibia» la respuesta a la catarata de críticas ofrecida por Josu Erkoreka en nombre del Gobierno. A su entender, «en vez de dar todo su respaldo a la dirección del ente y de defender la conveniencia de la emisión que ha generado la polémica, Erkoreka ha respondido de forma cobarde y solo le ha faltado pedir perdón».
Iñaki IRIONDO: Lo del dedo y la luna
En un momento del documental que ETB2 emitió el domingo a la noche, un allegado de la entonces presa Gotzone López de Luzuriaga cuenta como a las tres horas de ser operada de un cáncer en el pecho estaba ya siendo trasladada por las fuerzas de seguridad. También se cuenta que las posteriores conducciones para tratarse con radioterapia se hacían con la presa esposada a pesar de los efectos que este tipo de operaciones suelen tener en los brazos de las enfermas. Son detalles que muestran que a los presos y presas vascas no solo se les aplica todo el peso de unas leyes periódicamente endurecidas para su mayor castigo, sino que se les añade un grado de crueldad y ensañamiento que debiera abochornar a cualquier responsable público y gritar en la conciencia a los defensores de los derechos humanos.
Y reflexionando sobre la utilidad de lo que se estaba viendo en la televisión en ese momento, se cruzó el pensamiento de que, desgraciadamente, la única reacción que se iba a producir iba a ser la de unos partidos protestando por la emisión del documental. Finalmente ha sido una reacción en diferido, porque los parlamentarios debían de estar a esa hora viendo otras cadenas o en otros menesteres. Pero de nuevo se cumple el dicho de que «Cuando el sabio apunta a la luna...» y ya saben cómo acaba.
GARA 2015/10/28
Xabier Izaga: Egia ikusteko, zabalik behar dira leihoak
Berriro ere leihoak itxita ez ezik estalita ere nahi dituztenen arrangura: “Barrura begiratzeko leihoak” filmean ez da terrorismoaz hitz egiten. Egia. Bizpahiru aldiz ikusi dut, azkena igandean, eta ez dute GAL edo BVE aipatu ere egiten. Nolanahi ere, niri lotsagarriagoa iruditu zitzaidan “Goenkale”-ren azken kapituluan Belen Estebanez tutik ere ez esatea.
Zer da egia –errealitatea nahiago baduzue–? Dekretua?
EITBko zuzendaritzak esan zuenez, dokumental hori edo beste batzuk emateak ez du esan nahi eduki guztiak kritikarik gabe onartzen dituenik. Eskerrak «edo beste batzuk» esan zuen. Eskerrak esan duen «ez duela esan nahi eduki guztiak kritikarik gabe onartzen dituenik». Baina zergatik eskaini behar zituen azalpen horiek telebista publiko baten jarrera normala izan behar lukeenaren berri emateko, eta zergatik, hain zuzen, film hori emititu ondorengo kritikei erantzuteko?
Askoz negargarriagoa izan zen Lakuako bozeramailearen erantzuna, ordea. Labur-labur: Ni ez naiz izan. Dokumentala egin zutenean EAJ ez omen zegoen Gobernuan. Bestetik, «Jaurlaritza ez da sartzen ETBren programazioan, Jaurlaritzak ez du baldintzatzen saio bat ala bestea emititzea». Ziur? Bego. Baina, aizu, ETBren erabakia defenditu ere ez zuen egin. Eta EAJ Lakuan egon izan balitz dokumentala egin zutenean, filmaketa galaraziko zuen? Edo edukiaren aldaketa exijituko zuen? Erkorekak ETBren emisioak erabakiko balitu, emango luke dokumental hori? Urquijori galdetuko lioke «terrorismoaz» hitz egiten ez dutenak emititu baino lehen?
GARA 2015/10/28