Halaxe kontatu digute behintzat, baliabide eskasez baina irudimenaz sortu dutela «kalitatezko» programazio «berria». Eta kontraesana ere txintxik esan gabe irentsi dugu: non eta baliabideak alferrik gastatzen ari den Bilboko egoitzan bertan. Gizartean egoitza berriaren aldaketaren debatea ez dute piztu nahi ere, erabakita baitago eta aurrera doa aldrebeskeria.
Egia bada, baliabide gutxi dituela EITBk, eta Jaurlaritzan ere
defendatzaile gutxi. Izan ere ez dugu komunikabideetan ertzaintza edo
AHTren eraikuntzaren defentsan egiten diren ahaleginak nabaritu ere egiten
gure arduradunen aldetik. Baliabide gutxi… eta alferrik gastatzen: behar ez
den egoitza berria, kudeaketa sistema neoliberalen ezarpenak eta
azpikontratek irentsi behar duten ustezko “zero defizita”…
Programaziora itzuliz, urteak dira kontu bera entzuten ari garena:
entretenimendua eta informazioa, bigarrena lehenaren funtzioa aspalditxo
betetzen ari bada ere, eta ez soilik gurean. Egiten diren programa duinak
aparte utzita, ETB1ean entretenimendua haur eta gazteentzako ematen
jarraituko da batik bat, eta eskola utzi duenak ia jubilatu arte aukerarik gabe
gelditzen da. Helburua 600.000 mila hiztunentzako «zerbait duina»
eskaintzea dela diote. ETB2an berriz apartheitbren informatiboak eta
“circens” gehiago. Beti ere, eta hau ezinbesteko baldintza da beti,
audientziak kontutan edukita: baldintza hau betetzen ez duten programek
ordutegi bitxietan jarraituko dute. Audientzien baldintzak betetzen
dituztenentzat berriz, ohorezko ordutegiak eta gainera ETB2ko (EITB1ekoek
ez dute merezi) informatiboak sustatzeko. Adibide gehiegi eman daitezke
ETB1ek pairatzen duen gutxiestea adierazteko, baina egunkarien tamainek
ez dute hainbesterako ematen. Askotan programarik freskoena meza santua
dela esan daiteke ere. Bertako produkzioa ez da inondik gutxietsi behar,
inoiz ez da nahikoa eta. Debate hau euskal gizartean askotxotan eman bada
ere, salbuespenak salbuespen nahiko aparkatuta gelditu da dagoeneko, eta
ez behar faltagatik hain zuzen ere.
Promozio iragarkia ikusita, inmigranteak integratzearen alde egonik,
ez gaude oso ziur «piper eta gatzaren» helburua horixe izango denik, edota
Euskal Kultura eta lurraldetasunarekin zerikusirik ez duten programa zozoen
audientziak igotzea bestalde, bertako ikus-entzule potentziala ETB1era
bideratu beharrean. Herri desegituraketan ere Bilboko egoitza berriak badu
bere sinbologia, Guggenheim museoak euskal kulturari orokorrarekiko egin
dion kaltearen antzera. Plan Estrategikoan onartu zuten Tokiko euskal
telebistekin harremanak sendotu beharrean pausu bat aurrera eta bi atzera
egin da, lurralde informatiboak kenduz, eta Nafarroa eta Iparraldeari leku
sinboliko hutsak utziz. Edota «hiru hizkuntzen» tratamendu bitxia: Gaztelania,
Ingelesa eta Euskara. Sinbologia ere hizkuntzaren tratamenduari lotu
dakioke ere. Radio Euskadi eta ETB2ren aurrean Euskadi Irratia eta ETB1
agertzen dira. Horrela jarraituz, erderazko EITB Bilbon eta euskarazkoa
Miramonen ez ote dute amaituko?
Eta behin “circens” aipatuta, “panem” ere aipatu beharrean aurkitzen
gara, EITBren politika ekonomikoak ere berezko izaera baitu. Informazio
politikan lan eta ekonomia alorrean enpresariak eta euren filantropia
besterik ez da existitzen balore positibo bezala. Leku eta tratamendu ederra
dute programazioan. Etxe barrura begira, LAB prekarietate neurriak Lan
Ikuskaritzara ere bideratzen ari da, bekadun eta langile autonomo faltsuen
erabilera kasu. Lana ere ez da falta azpikontratetako langileen lan baldintzak
duintzeko, izan ere, kasu gehienetan bezero bakarra eta iraunkorra ETB
dute, eta ez legoke arrazoirik egon behar langileen baldintzak ez
homologatzeko. Etorkizuna kontrako bidetik susmatzen da ordea.
Enbor beretik etorrita, langileak euskalduntzeko Plan Estrategikoaren
neurriak bertan behera errez gelditu ziren (KONTSEILUAren kanpainari
itxaropen handirik gabe zorterik onena opa diogu), eta etxeko informazio
politika ere oso xelebrea da. Kasu bat aipatzearren, Langile Batzordeak
urtebetez legez zor zaion hainbat informazio eskatu izan dio zuzendaritzari,
eta erantzun ezaren aurrean LABek Lan Ikuskaritzan salaketa jarri zuen.
Erakunde honek ETBri emandako agindua oso zehatza izan bada ere,
Batzordeak ez du oraindik informazio guztia jaso eta jasoko ote duenaren
zalantzak ditu. Zilarrezko Q jaso duen Munduko (ez dakigu zergatik soilik
“Europako” aipatzen duten) lehen komunikazio taldea informazioan
“liderra”.
EITB bera eta ia bezero bakarra den Ikus-entzunezkoen sektorea
antolatzeko ez legoke gaizki berezko Kontseilu bat behingoz eratzea.
Aukerarik egongo al da EITBren hasierako garaietan gizartean eta bereziki
bertako langileon artean egon zen harro egoteko itxaropena berpizteko?
LAB-EITB